Jak wczesna trauma wpływa na psa?

W badaniach dotyczących ludzi pokazano, że dorośli, którzy doświadczyli przemocy w dzieciństwie, mają trudności z codzienną regulacją emocji. Częściej odczuwają negatywne emocje, rzadziej pozytywne, gorzej radzą sobie z ich kontrolą, a ich cele życiowe są mniej stabilne. Wygląda na to, że trauma podobnie wpływa na psy jak na ludzi.

Psy, które w okresie szczenięcym doświadczyły przemocy, izolacji lub braku opieki, często mają trwale zaburzoną regulację emocji. Ich układ nerwowy działa inaczej – i to widać w codziennym funkcjonowaniu.

Mniej pozytywnych emocji.

Takie psy rzadziej wchodzą w stan przyjemności. Mają ograniczoną zdolność do zabawy, eksploracji czy budowania pozytywnych skojarzeń. Z zewnątrz wyglądają na „apatyczne” albo „niezainteresowane”, ale to efekt przeciążonego układu nerwowego.

Więcej emocji negatywnych.

Szybciej reagują lękiem, frustracją, pobudzeniem. Często trudno przewidzieć, co je uruchomi, bo granica tolerancji na bodźce jest bardzo niska.

Gorsze strategie regulacji.

Zamiast szukać pomocy, odpoczynku czy dystansu, wpadają w schematy: zamrożenie, ucieczka, agresja. Samoregulacja nie działa, bo nigdy się jej nie nauczyły albo została zaburzona.

Mniejszy wpływ na siebie i środowisko.

Takie psy mają często trudność z podejmowaniem inicjatywy (zwłaszcza jeśli trauma trwała długo lub była duża). Są pasywne lub zdezorganizowane w działaniu. Nie potrafią „zadbać o siebie” w sytuacji stresowej.

Niestabilność w codziennym funkcjonowaniu.

Ich potrzeby (kontakt, ruch, jedzenie, odpoczynek) są rozregulowane. Dziś chcą kontaktu, jutro unikają dotyku. Dziś jedzą, jutro nie ruszą miski. To nie fanaberia – to objaw braku emocjonalnej spójności.

Co z tym zrobić?

Nie da się tego “naprawić” treningiem. Potrzebna jest długofalowa praca nad poczuciem bezpieczeństwa, przewidywalnością i wpływem. To nie pies ma się „uspokoić”, tylko jego świat ma przestać być zagrożeniem.

---

Weber, H., Koenig, J., Schüler, J., Stalujanis, E., Gregg, M., Spangler, G., & Kubiak, T. (2023). Childhood maltreatment and daily emotion regulation in adulthood: An ecological momentary assessment study. Scientific Reports, 13, Article 7572. https://doi.org/10.1038/s41598-023-34302-9