Już dawno stwierdzono, że psy chętniej podchodzą do osób, które widziały jako rozdające jedzenie innym ludziom. Nie wiadomo było jednak, czy wynika to ze zrozumienia relacji międzyludzkich, czy z prostej oceny większego prawdopodobieństwa otrzymania jedzenia.
Żeby sprawdzić, na ile psy rozumieją to co robimy, przeprowadzono eksperyment, w którym w ogóle nie używano jedzenia. Zamiast tego użyta była rolka taśmy, którą opiekun psa próbował wyjąć z pojemnika. W eksperymencie, pies obserwował jego właściciel bezskutecznie stara się otworzyć pojemnik z taśmą. Właściciel zwracał się o pomoc do osoby siedzącej w pobliżu. W części przypadków ta osoba pomagała właścicielowi psa w przytrzymaniu pojemnika, dzięki czemu mógł go otworzyć i wyjąć taśmę, w innych osoba ta odmawiała pomocy odwracając się.
Po tych sekwencji interakcji, osoba z eksperymentu i neutralny obserwator jednocześnie oferowały psu smakołyki. Jeśli smakołyki były oferowane przez osobę, która wcześniej pomogła właścicielowi, psy podchodziły po smakołyki w równym stopniu do niej i do obserwatora. Psy natomiast miały tendencję do unikania osoby, która nie pomogła właścicielowi i wolały wziąć smakołyk od obserwatora. Psy unikały więc osób, które zachowywały się negatywnie w stosunku do właściciela. (Fuijita, Kyoto University, 2015)
Wygląda więc na to, że psy są w stanie dokonywać oceny ludzkiej sytuacji społecznej bez znaczenia dla ich natychmiastowych korzyści. Pozostaje do zweryfikowania, w jakim stopniu w procesie rozumienia relacji mają też znaczenie gesty, mimika i emocje właściciela, w których odczytywaniu psy są ekspertami.
Kiedy psy słuchają ludzkiej mowy, korzystają z tych samych obszarów mózgu, z których korzystają ludzie słuchając ludzkiej mowy.
Nowe badania (Andics, Eötvös Loránd University in Budapest, 2016) pokazują, że mechanizmy mózgowe biorące udział w procesie rozumienia mowy ludzkiej są podobne u psów i ludzi.
Do przekazywania informacji za pomocą mowy, ludzie wykorzystują zarówno słowa, jak i intonację, która wyraża emocję lub nawet zmienia znaczenie słów.
W badaniu sprawdzano czy psy, próbując zrozumieć co człowiek próbuje im powiedzieć, również zwracają uwagę zarówno na treść słów, jak i intonację. Naukowcy mierzyli aktywność mózgu psów, podczas gdy psy słuchały nagrań swoich opiekunów wypowiadających różne kombinacje słów i używających różnej intonacji. Okazało się że psy, podobnie jak ludzie, zwracają uwagę zarówno na treść słów, jak i na intonację.
Psy wykorzystują lewą półkulę mózgu, starając się zrozumieć treść słowa i prawą półkulę mózgu, starając się zrozumieć intonację.
Wygląda na to, że psy są w unikalny sposób przystosowane do komunikowania się z człowiekiem i rozumienia ludzkiego języka w stopniu wyższym, niż dotychczas sądzono.
Hitomi Chijiiwa, Hika Kuroshima, Yusuke HoriJames R. Anderson, Kazuo Fujita, Dogs avoid people who behave negatively to their owner: third-party affective evaluation, Animal Behaviour, 2015, Vol. 106:123–127
A. Andics, A. Gábor, M. Gácsi, T. Faragó, D. Szabó, Á. Miklósi, Neural mechanisms for lexical processing in dogs, Science, Vol 30, Aug 2016